THỊ TRẤN NGHÈN 20 NĂM ĐỔI MỚI VÀ PHÁT TRIỂN

Thị trấn Nghèn thời xa xưa là xã Đan Liên, huyện Hàm Hoan, Quận Cửu Chân. Đến đời Lê - Trịnh, được chúa Trịnh Tùng đặt tên là xã Trảo Nha (nanh vuốt nước nhà). Năm 1953 đổi tên là xã Đại Lộc, từ năm 1999 đến nay là Thị trấn Nghèn. Theo khảo cổ di chỉ Rú Nghèn, từ thời đại Đá Mới,nơi đây đã có cư dân sinh sống, là một miền quê địa linh nhân kiệt với lịch sử văn hóa lâu đời, có dòng sông Nghèn uốn lượn dưới chân núi Ngạn, có hệ thống giao thông Quốc lộ 1A và các trục đường Tỉnh lộ, huyện lộ chạy qua, tạo thành một quần thể kiến trúc hài hòa. Nơi đây đã từng chứng kiến một thời kỳ chiến tranh ác liệt và kiên cường của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, với hàng trăm tấn bon đạn của quân thù ném xuống mảnh đất chưa đầy 4km². Tượng đài Ngã ba Nghèn lịch sử là chứng tích vẻ vang của phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh hào hùng (1930 - 1931), đây cũng là nơi thành lập Đảng bộ Đảng cộng sản Việt Nam huyện Can Lộc và chi bộ Trảo Nha (tháng 2/1930).

Trong cuộc cách mạng tháng 8/1945 vĩ đại, Trảo Nha là mộttrong những xã của huyện Can Lộc đứng lên giành chính quyền đầu tiên của tỉnh Hà Tĩnh, kế tiếp là hai cuộc kháng chiến thần thánh chống Pháp và chống Mỹ, hàng ngàn người con Trảo Nha đã lên đường cứu nước, hàng trăm liệt sỹ đã anh dũng hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc. Năm 1999, xã được Nhà nước phong tặng danh hiệu “ Anh hùng LLVT nhân dân”. Là mảnh đất giàu truyền thống nhân văn và hiếu học, với 2 di tích lịch sử Quốc gia và 5 di tích lịch sử cấp tỉnh được xếp hạng. Là quê hương của 18 quận công họ Ngô;Hoàng giáp Phan Đình Tá (1468); Tiến sỹ Nguyễn Bật (1520); Tạo Quân công Ngô Phúc Vạn ( 1577); Tiến sỹ Ngô Phúc Lâm; Ngô Đức Bình;Nhà chí sỹ yêu nước Ngô Đức Kế; Nhà thơ lớn Xuân Diệu…..

Người dân Trảo Nha, thị trấn Nghèn cần cù, chịu thương, chịu khó. Dòng máu anh hùng cách mạng của các thế hệ cha anh, của các anh hùng liệt sỹ đã tô thăm truyền thống cách mạng, làm nên tinh thần quật cường của con người thị trấn. Phát huy truyền thống đó, trong tiến trình cách mạng, Đảng bộ và nhân dân thị trấn Nghèn luôn anh dũng kiên cường trong chiến đấu, cần cù trong lao động, xây dựng Trảo Nhà, thị trấn Nghèn ngày càng vững mạnh, từng bước trưởng thành. Trong thời kỳ đổi mới (1999 - 2019) từ một đơn vị có điểm xuất phát thấp, khó khăn về kinh tế, bất cập về kết cấu cơ sở hạ tầng…Nhưng với với ý chí và nghị lực, tinh thần quyết tâm, Đảng bộ và nhân dân thị trấn đã bứt phá, vươn lên, đạt được nhiều thành tựu.

Tháng 8/1999, thị trấn Nghèn được thành lập trên cơ sở sáp nhập xã Đại Lộc và thị trấn Can Lộc theo quyết định 63/1999 của Chính phủ. Diện tích tự nhiên 1.196 ha, với 2.800 hộ dân, hơn 3.000 lao động, trong đó lao động nông nghiệp chiếm 76%, ngành nghề phụ còn nhỏ lẻ và manh mún, chỉ có 7 doanh nghiệp và một số hộ buôn bán nhỏ. Cơ sở hạ tầng nghèo nàn, lạc hậu, nhất là ở khu vực xã Đại Lộc. Trước thực trạng đó, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thị trấn lần thứ 34 (tháng 9/2000) xác định: Phát huy nội lực, tranh thủ các nguồn hỗ trợ, đẩy mạnh phát triển kinh tế, trước hết là nông nghiệp, đồng thời ưu tiên phát triển tiểu thủ công nghiệp, thương mại, dịch vụ theo hướng giảm dần tỷ trọng nông nghiệp, tăng cường tiểu thủ công nghiệp, ngành nghề và thương mại dịch vụ trong cơ cấu kính tế. Quán triệt tinh thần Nghị quyết, được sự giúp đỡ của lãnh đạo và các ban ngành cấp huyện, Đảng bộ đã lãnh đạo nhân dân đẩy mạnh xây dựng cơ sở hạ tầng, chú trọng giao thông và kênh mương nội đồng phục vụ sản xuất, dồn điền đổi thửa, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, khuyến khích và đầu tư phát triển ngành nghề. Từ đó nông nghiệp Thị trấn phát triển mạnh, tăng cả về diện tích và năng suất lúa, từ 4 tấn/ha năm 2000, đến năm 2018 đạt 5,6 tấn/ha, các doanh nghiệp và thương mại dịch vụ từng bước phát triển.

Thị trấn Nghèn

Đặc biệt sau khi có chủ trương về xây dựng thị trấn Nghèn trở thành đô thị loại IV đã tạo một điểm nhấn cho sự phát triển.Đại hội Đại biểu Đảng bộ thị trấn Nghèn lần thứ 37 nhiệm kỳ 2015 - 2020 đưa ra mục tiêu đó là:  Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ, hiệu lực quản lý, điều hành của chính quyền, tăng cường sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân. Chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu kinh tế. Tích cực áp dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào sản xuất và đời sống. Phát triển mạnh về Thương mại, dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp và ngành nghề. Huy động tối đa moi nguồn lực xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ theo hướng phát triển đô thị loại IV. Chăm lo phát triển sự nghiệp văn hóa, giáo dục, y tế, đảm bảo an sinh xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhân dân. Đảm bảo công tác quân sự địa phương - an ninh trật tự, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội. Xây dựng thị trấn phát triển toàn diện, vững chắc trên tất cả các lĩnh vực, xứng đáng là trung tâm kinh tế - văn hóa - chính trị của huyện.Đảng bộ và nhân dân thị trấn phấn khởi nổ lực, quyết tâm bứt phá đi lên trên tất cả các lĩnh vực. Cơ sở hạ tầng được đầu tư, xây dựng theo hướng đô thị văn minh, hệ thống giao thông được nâng cấp, làm mới và mở rộng trên 37 km; Các trường học, trạm y tế, nhà văn hóa khối phố xây dựng đạt quy chuẩn (từ năm 2015 đến 2019 bình quân mổi năm đầu tư ước đạt trên 32 tỷ đồng); Hệ thống cây xanh, điện chiếu sáng công cộng được trồng và lắp đặt trên tất cả các trục đường khối phố; Công trình văn hóa tâm linh đền Linh Nha, tháp Cửu Diện được phục dựng và công nhận di tích văn hóa cấp tỉnh; Các tuyến phố được đặt tên, ngỏ, nhà được đánh số. Đồng thời đầu tư phát triển ngành nghề, khuyến khích các doanh nghiệp mở rộng sản xuất, kêu gọi đầu tư các dự án, tạo điều kiện để con em đi xuất khẩu lao động. Chú trọng tăng năng suất lao động nông nghiệp, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, các ngành nghề, thương mại, dịch vụ phát triển mạnh. Năm 2019 đã có trên 70 doanh nghiệp, giải quyết việc làm ổn định cho hơn 1.200 lao động, có trên 1.000 hộ kinh doanh dịch vụ, tạo nên sự thay đổi trong cơ cấu kinh tế: tiểu thủ công nghiệp 32,3%; thương mại dịch vụ 55,7%, nông nghiệp 12%. Thu nhập bình quân đầu người năm 1999 là 4,4 triệu đồng, đến năm 2019 ước đạt 62 triệu đồng/năm. Đời sống nhân dân được nâng lên rõ rệt, hệ thống nhà hàng, khách sạn, nhà ở cao tầng phát triển mạnh, tạo cho bộ mặt đô thị ngày càng khang trang, sầm uất. Nếu như năm 1999 còn tình trạng thiếu đói thì đến nay, tỷ lệ hộ khá và giàu chiếm trên 50%, chỉ còn 2,8% hộ nghèo.

Cùng với phát triển kinh tế, tình hình chính trị, an ninh trật tự - Quân sự địa phương luôn được giữ vững và ổn định, văn hóa giáo dục y tế phát triển đồng đều. Toàn thị có 5/5 trường học đạt chuẩn quốc gia, trong đó có 2 trường đạt chuẩn mức độ 2 sau 10 năm. Số lượng giáo viên giỏi, học sinh giỏi và học sinh đậu vào các trường Đại học, cao đẳng ngày càng tăng. Phong trào văn hóa, văn nghệ - thể dục thể thao thường xuyên sôi nổi, là một trong những địa phương tốp đầu của huyện.

Đạt được thành quả trên là nhờ Đảng bộ luôn chăm lo công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, đội ngũ cán bộ được đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Mặt trận tổ quốc và các tổ chức đoàn thể hoạt động có hiệu quả, sự tin tưởng và đồng hành của nhân dân, tạo nên sức mạnh tổng hợp hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ; Đảng bộ nhiều năm đạt danh hiệu vững mạnh toàn diện và vững mạnh xuất sắc, được đảng bộ cấp trên khen thưởng.

Đến nay thị trấn Nghèn đã cơ bản đạt được các tiêu chí chủ yếu của Đô thị loại IV, đang phấn đấu để được công nhận vào cuối năm 2019. Nhìn lại chặng đường 20 năm xây dựng và trưởng thành, thị trấn Nghèn đã có bước phát triển vượt bậc. Tuy nhiên vẫn đang còn nhiều điều trăn trở, Thương mại - dịch vụ nhỏ lẽ, chưa có tính cạnh tranh cao, hệ thống hạ tầng, nhất là thoát nước thải, xữ lý môi trường còn bất cập, một bộ phận nhân dân vẫn còn khó khăn.

Phát huy truyền thống anh hùng cách mạng của xã Trảo Nha xưa, thị trấn Nghèn ngày nay, Đảng bộ và nhân dân thị trấn quyết tâm phấn đấu xây dựng địa phương ngày càng vững mạnh, theo hướng đô thị văn minh, xứng đáng là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của huyện nhà, lập thành tính thiết thực chào mừng kỷ niệm 550 năm truyền thống huyện Thiên Lộc - Can Lộc (1469- 2019)./.

Thị trấn Nghèn, ngày 20 tháng 10 năm 2019

Nguyễn Thái Dương

Phó Bí thư Đảng ủy - Chủ tịch UBND Thị trấn Nghèn