Sáng ngày (15/7), UBND huyện Can Lộc phối hợp với xã Khánh Vĩnh Yên và dòng họ tổ chức lễ đón nhận bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia đền thờ Dương Trí Trạch.





Theo gia phả dòng họ Dương, Tiến sĩ Bạt quận công Dương Trí Trạch sinh năm Bính Tuất (1586), trong một gia đình có truyền thống hiếu học và khoa bảng tại làng Sơn Huy, xã Bạt Trạc, huyện Thiên Lộc nay là xã Khánh Vĩnh Yên, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.
Thuở nhỏ Dương Trí Trạch là người thông minh, học giỏi, sau khi đỗ Hương cống ông về làm việc cho làng xã một thời gian, sau đó ông tiếp tục học và đi thi, đến khoa thi năm Kỷ Mùi (1619), niên hiệu Hoằng Định thứ 20, đời vua Lê Kính Tông ông đỗ Tam giáp Đông tiến sĩ, lúc này ông 34 tuổi.
Sau khi đỗ đạt, Tiến sĩ Dương Trí Trạch được bổ dụng làm quan trong triều Lê và đã trải qua nhiều lĩnh vực về chính trị, quân sự, ngoại giao và văn hóa giáo dục. Sử sách ghi nhận từ năm 1620 đến năm 1661, Tiến sĩ Dương Trí Trạch bắt đầu tham gia quan trường, dù ở vị trí nào cũng hoàn thành xuất sắc trọng trách triều đình giao phó.
Tiến sĩ Dương Trí Trạch đã được vua Lê tín nhiệm 2 lần giao làm Chánh sứ đi sứ phương Bắc. Dương Trí Trạch là một võ tướng, ông đã đích thân cầm quân tham gia trận mạc, góp công lớn trong việc đánh dẹp các cuộc phản loạn ở Cao Bằng.
Năm Tân Sửu (1661), sau hơn 40 năm phục vụ triều đình, Bạt quận công Dương Trí Trạch về quê trí sĩ. Tháng 7, năm Nhâm Dần (1662) Bạt quận công Dương Trí Trạch qua đời, thọ 77 tuổi.
Đền thờ Dương Trí Trạch được xây dựng trong khu dân cư thuộc thôn Thạch Ngọc, xã Khánh Vĩnh Yên. Trải qua thời gian, đền thờ đã có 4 lần trùng tu, thượng điện được trùng tu năm 1924, hạ điện trùng tu năm 1942, hiện nay diện tích còn 955,1 m2. Đền thờ có kiến trúc kiểu chữ Nhị (=) quay mặt về hướng Nam bao gồm các hạng mục: cổng, tắc môn, hạ điện và thượng điện.



Với những giá trị trên, Đền thờ Dương Trí Trạch, xã Khánh Vĩnh Yên, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh đã được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là Di tích lịch sử quốc gia tại Quyết định số 3085/QĐ-BVHTTDL ngày 27/10/2020./.