Sáng nay 28/5/2022, UBND xã Kim Song Trường long trọng tổ chức Lễ đón nhận bằng xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh, Nhà cổ Nguyễn Huy Thản, tại xóm Phượng Sơn, xã Kim Song Trường.
Tham dự buổi Lễ có các đồng chí Trần Xuân Lương, Phó Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh, Đặng Trần Phong, Phó Bí thư Huyện ủy – Chủ tịch UBND huyện; Nguyễn Duy Cường, Phó Chủ tịch HĐND huyện; Nguyễn Tiến Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện, trưởng, phó các ban, ngành, đơn vị, địa phương cùng đông đảo con, cháu gia đình, dòng họ và bà con nhân dân.
Ngôi nhà cổ ông Nguyễn Huy Thản, được xây dựng ở mé đông núi Mác, xóm Phượng Sơn, xã Kim Song Trường được đã được xây dựng gần 180 năm, trải qua bao thăng trầm lịch sử và biến thiên của thời gian cho đến nay, ngôi nhà vẫn nguyên vẹn nét cổ xưa. Toàn bộ khu vườn và ngôi nhà với diện tích 835,5 m2, bao gồm các công trình: Vườn cây lưu niệm, giếng nước, bể cạn, sân và ngôi nhà 5 gian bằng gỗ mít hoàn toàn , 6 vì kèo, chiều dài 11,28m, chều rộng 5,7 m. Mái nhà trước đây được lợp ngói âm dương, nhưng nay đã bị hư hỏng nên được lợp lại bằng ngói giếng đáy Quảng Ninh.
Ngôi nhà này đã từng chứng kiến các cuộc đàm đạo thơ, văn, thế sự của các nhà khoa bảng, các tác gia văn học của dòng họ Nguyễn Huy – Trường Lưu với các nhà văn, nhà thơ, các chính khách vào cuối thế kỷ XVIII, đầu thế kỷ XIX.
Những năm gần đây, ngôi nhà ông Nguyễn Huy Thản đã trở thành di sản văn hóa vật thể, là điểm đến của nhiều du khách thập phương.
Với những giá trị, ý nghĩa mà ngôi nhà còn lưu giữ, ngày 29/9/2021, UBND tỉnh Hà Tĩnh quyết định công nhận Nhà cổ Nguyễn Huy Thản là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
Việc Nhà cổ ông Nguyễn Huy Thản được công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh là một niềm tự hào lớn của cán bộ, nhân dân xã Kim Song Trường và con cháu dòng họ Nguyễn Huy. Đây là di tích dấu ấn một trong tám cảnh đẹp của làng Trường Lưu xưa và là nơi sinh sống của các danh nhân dòng họ Nguyễn Huy - Trường Lưu, là ngôi nhà đã nuôi dưỡng, sản sinh ra những tác giả dòng văn Trường Lưu nổi tiếng một thời như: Nguyễn Huy Vinh, Nguyễn Huy Toản, Nguyễn Huy Triện, Nguyễn Huy Mơi, Nguyễn Huy Cừ.